İrlanda’da Doktor Olmak
Yurt dışında veya İrlanda’da doktor olarak çalışmak oldukça merak edilmesine rağmen, internet ortamında şartlar ve süreç hakkında oldukça az bilgi yer almaktadır. Bu yazı ile amacımız yabancı uyruklu doktor olarak İrlanda’da çalışmak isteyenlere süreç ve İrlanda’daki sağlık sistemi hakkında bilgi vermektir.
Sırasıyla İrlanda’da genel sağlık sistemi, İrlanda’da Hastanelerin yönetimi, İrlanda’da doktor olarak çalışabilmek için gerekli olan aşamalardan bahsedeceğiz.
1- İrlanda Sağlık Sistemi
Dört milyon nüfusa sahip küçük bir ada ülkesi olan İrlanda, oldukça gelişmiş bir sağlık sistemine sahiptir. İkamete sahip olan herkese sağlık hizmetlerindem faydalanabilmektedir. İrlanda sağlık sisteminin merkezi bir yapısı vardır. Sağlık departmanı, sosyal güvenlik, sağlık politikasının geliştirilmesi ve ulusal düzeydeki sağlık hizmetlerinin genel planlamasından sorumludur (Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 2015).
İrlanda’da sağlık hizmetlerinden gelire göre iki farklı şekilde yararlanılabiliyor. Düşük gelirliler tüm sağlık hizmetlerinden ücretsiz olarak yararlanırken, nüfusun geri kalan ikinci kısmı ise -yaklaşık yüzde 65- belirli ölçüde finansmana katkı sağlayarak hizmet alabilmektedir.
2- İrlanda’da Hastanelerin Yönetimi
İrlanda’da hastaneleri şu şekilde 3 gruba ayırmak mümkündür:
1- Sağlık İdaresi Hizmetleri Hastaneleri
2- Gönüllü (Kar Amacı Gütmeyen) Hastaneler
Hükümet Tarafından Desteklenen
Özel Kesimin Sahip Olduğu
Ortaklı Yapıdaki Hastaneler
3- Özel Hastaneler
Birinci grup hastane kapsamında Bölgesel Sağlık Kurulu Hastaneleri, Sağlık Kurulunun mülkiyetindedir ve finansmanı Sağlık Kurulu tarafından sağlanmaktadır. Bu grubun sağlık hizmetleri Genel Pratisyenlerce (GP) sağlanmaktadır. İkinci grup hastane kapsamında ise Gönüllü Kamu Hastaneleri yer almakta, gelirleri doğrudan devlet tarafından sağlanmaktadır. Bu grubun hizmet vericileri ise GP ile uzmanlar arasında tercih yapmakta serbesttirler. Son olarak, üçüncü grup hastane grubu olarak da özel hastaneler yer almaktadır.
3- İrlanda’da Doktor Olarak Çalışabilmek için Aşamalar
İrlanda’da doktor olarak çalışacak T.C. uyruklu vatandaşların aşağıdaki dört temel aşamayı bilmesi gerekmektedir.
İrlanda Sağlık Konseyine kayıt olmak (Irish Medical Council)
İrlanda Cumhuriyeti’ nde doktor olarak çalışmak için İrlanda Sağlık Konseyi’ne kayıt işleminin zorunlu olduğunun bilinmesi gerekir. Kayıt kategorisi, doktorun niteliğine ve tecrübesine bağlı olarak değişkenlik göstermektedir.
İrlanda’da çalışmak isteyen bireysel doktorlar, kurallar ve düzenlemeler zaman zaman değişebileceğinden dolayı kayıt için uygunluğunu değerlendirmek için doğrudan sağlık konseyi ile irtibata geçmelidirler. İrtibat bilgileri aşağıda yer almaktadır.
Medical Council of Ireland
Lynn House, Portobello Court, Lower Rathmines Road, Dublin 6, Ireland
Telephone: (+353-1) 4965588 Fax: (+353-1) 4965972
Bireysel doktorlar kayıt için uygun olup olmadıklarını değerlendirmek için konsey ile mutlaka görüşmelidir.
Yabancı uyruklu doktorların çoğu “Geçici Kayıt” için başvururlar. Geçici Kayıt; bir doktorun, onaylanmış bir hastanede daha yüksek derecede yetki ile kendi ülkesine dönebilmesi için kanunen tıbbi tecrübe elde etmesini sağlayan kayıt şekli olarak tanımlanır.
Geçici Kayıt öncelikli olarak, doktorun onaylanmış bir hastanede gözetim altında ve eğitildiği uzmanlık alanlarında çalışma fırsatı bulacağı bir eğitim için hazırlanmıştır.
Geçici Kayıt toplam beş yıllık (260 hafta) süre için verilir ve herhangi bir koşulda uzatılmaz. Geçici Kayıt, en az bir haftalık süre ve en fazla 52 hafta süreyle toplam beş yıllık toplam süre içerisinde verilebilir.
Tıbbi Uygulayıcılar Yasası’ nın (Medical Practitioners Act, 1978) 29. Bölümü uyarınca İrlanda Sağlık Konseyi, beş yıllık toplam süre (260 hafta) boyunca herhangi bir zamanda geçici kayıt vermeyi reddedebilir.
Uygunluk nasıl belirlenir?
Doktorların yeterlilik için yapılan sınavı vermiş olmaları gerekir. Sağlık Konseyi, Başvuru Sahibini Değerlendirme Düzeneğine geçici olarak kayıt ettirmek amacıyla kabul edilecek birincil tıbbi yeterliliklerin bir listesini tutar.
Doktorların, altı aylığına eş değer kabul edilebilir bir stajı tamamlamış ve altı aylık genel cerrahi tecrübelerinde deneyim kazanmış olması gerekir. Tıbbın etkin uygulanması için gerekli bilgi ve beceriye sahip olmaları gerekir. İyi karakter sahibi olmaları beklenir.
Sağlık Konseyi, kendi tarafından veya onun adına yapılan bir Değerlendirme Sınavı Programını geçemeyen ya da muaf olmayan herhangi bir doktorun gerekli bilgi, beceri ve dil yeterliliğine sahip olduğunu kabul etmeyecektir. Değerlendirme Şeması, danışman denetimi altında doktorun Kıdemli Memur olarak güvenli bir şekilde çalışabilme becerisini değerlendirmektedir.
Geçici kayıt nasıl yaptırılır?
Geçici kayıt için başvurmak isteyen doktorlar TR1 / TR2 Formlarını tamamlamalı ve ilgili destekleyici belgeleri eklemelidir. Formlar Sağlık Konseyi tarafından değerlendirilecek ve başvuranın geçici kayıt başvurusunda bulunmaya uygunluğu değerlendirilecektir.
Sağlık Kurulu, başvuranın Değerlendirme Şemasını uygunluk sağlayıp sağlamadığı veya Değerlendirme Düzeyinden muaf tutulup tutulmayacağına karar verecektir. Değerlendirme Şeması’ndan muafiyet ölçütlerini karşıladığını düşünen bir başvuru sahibi, başvuru formunda muafiyet talep ettiği gerekçeleri belirtmelidir.
Diğer tüm başvurular, Değerlendirme Şemasını uygunluk sağlamak amacıyla değerlendirilecektir. Başvuru sahiplerinin, her vakada konseyin karar vermesini sağlamak için, Sağlık Konseyi tarafından belirlenen diğer koşulları yerine getirmesi istenebilir. Tıbbi Konsey’in geçici kayıt izni şartlarını yerine getirirken başvuran tarafından yapılan masraflar, başvuranın sorumluluğundadır.
Tam Form TR1 / TR2’yi dolduramayan ve/veya belirtilen belgeleri ekarte edemeyen adayların başvuruları Tıbbi Konsey tarafından geçersiz ilan edilecek ve 400 pound’luk ücret kesilecektir.
Geçici kayıt başvurusunu desteklemek için hazırlanan dokümanlar Tıp Konseyi tarafından doğrulanacaktır. Belgeler, alındığı sekiz hafta içinde doğrulanamıyorsa, başvuru geçersiz ilan edilecek ve yaklaşık 400 pound ücret kesilecektir.
Değerlendirme Formuna uygun olduklarını beyan eden doktorlar, değerlendirmelerin tarih ve yerleri konusunda bilgilendirileceklerdir. Uygun olduklarını beyan eden adayların, uygunluk tarihinden itibaren iki yıl içinde Değerlendirme Şemasının şartlarını sağlaması gerekecektir.
Geçici kayıt başvurusunda bulunmaya uygun olduklarını beyan eden doktorlar, ilk kayıt dönemi için başvuruda bulunurken, başvurularını desteklemek üzere verilen tüm belgelerin asıllarını 3 ay içinde bir kayıt makamından faaliyet belgesi ile birlikte sunmakla yükümlüdürler.
Sınav değerlendirmesini tamamlamış olmak
İrlanda’da çalışmak isteyen doktorlar, önce uygunlukları ve değerlendirme muayenesine tabi tutulmaları konusunda İrlanda Sağlık Konseyine başvurmalıdırlar. Sağlık konseyi tarafından belirlenen değerlendirme şemasına ilişkin bilgiler aşağıda verilmektedir.
Değerlendirme, adayın İngilizce bilgisi ile birlikte mesleki bilgi ve klinik yargı gösterme becerisini değerlendirmek üzere yapılandırılmıştır. Klinik bileşenlerde test edilen konular arasında aşağıda bulunmaktadır:
- Tıp
- Ameliyat
- Doğum ve jinekoloji
- Pediatri
- Psikiyatri
Bu değerlendirme şeması iki temel bileşenden oluşmaktadır.
- İngilizce dil sınavı (bileşeni)
- Tıbbi sınav (bileşeni)
2.1. İngilizce Dil Sınavı
A) İngilizce’de adayın akıcılığı, IELTS Akademik Modülleri tarafından değerlendirilecektir. Test dört modülden oluşur: Dinleme (30 dakika), Akademik Okuma (60 dakika), Akademik Yazma (60 dakika) ve Konuşma (15 dakika).
B) Gerekli asgari standart, dört modülün her birinde en az 6.0 puan ile genel bir toplam puana ulaşmaktır. Geçici Kayıt İçin Değerlendirme Şemasına kabul amacıyla, IELTS sınav puanı maksimum üç yıllık bir süre için geçerli olacaktır.
C) IELTS, 105 ülkedeki 210 onaylı merkezde alınabilir. Bu nedenle, adayların Geçici Kayıt Değerlendirme Şemasının tıbbi bileşenini oturmadan önce bu sınavı kendi ülkelerinde geçmeleri mümkündür. IELTS testi, İrlanda’daki belirlenen test merkezlerinde de yapılabilir.
D) IELTS’i Değerlendirme Şemasının bir parçası olarak İrlanda’da istenen puanı almayı düşünen adaylar, birlikte verilen IELTS başvuru formunu doldurmalı ve TR1 / TR2 Formları ve belirtildiği şekilde destekleyici belgeler ile birlikte Sağlık Konseyi’ne teslim etmelidir.
E) IELTS’e katılan ve dört modülün her birinde en az 6.0 puan ile toplam 7.0 puan alan adaylar, IELTS Test Rapor Sonucunun orijinalini iletmelidir. Değerlendirme Şemasının tıbbi bileşeni, gerekli IELTS sonucunu elde ettikten sonraki üç yıl içerisinde teslim edilmelidir.
2.2. Tıbbi Sınav
Medikal (tıbbi) sınav ise üç bölümden oluşur:
1. Çoktan seçmeli sorular
Çoktan Seçmeli Soru kağıdı 60 sorudan oluşmakta ve soru başına toplam 5 seçenek olmaktadır. Sorular aşağıdaki konular arasında eşit olarak bölünmektedir: Tıp, Cerrahi, Kadın Hastalıkları ve Doğum, Psikiyatri ve Pediatri. Sınav süresi iki buçuk saattir.
2. Ağız yoluyla tıbbi değerlendirme
Bu test, adayın klinik bilgi ve iletişim becerilerini değerlendirir (20 dakika süreyle). Bu, iki sağlık uzmanı tarafından yürütülmektedir. Değerlendirme görevlilerinden biri tıp veya cerrahi disiplininden olurken diğeri pediatri, doğum ve jinekoloji veya psikiyatri alanından katılmaktadır.
3. Klinik Muayene
Bu test, bir Hedef Yapılandırılmış Klinik Muayene (AGİT) şeklinde olup 90 dakika sürmektedir. Adaylar, bir dizi görev birimi aracılığıyla dönerler; böylece herhangi bir alan için, tüm adaylar aynı sınav yapanlar tarafından aynı konular üzerinde değerlendirilir.
Her alanda, aday doğrudan aşağıdaki görevleri yerine getirip getirmediği gözlemlenir:
- Anamnez alma
- Fiziki muayene yapmak
- Pratik bir prosedür sergilemek
- Göğüs röntgen filmi, EKG veya laboratuvar sonuçlarının yorumlanması
- Hasta yönetimi / eğitim çalışmaları
2 dinlenme bölümü de dahil olmak üzere toplam 15 bölüm olacak. Her bölümün süresi 6 dakikadır.
Sınav merkezleri nerededir?
Değerlendirmeler, Dublin, Galway ve Cork’da yapılmakta ve her değerlendirme için yeterli sayıda başvuran varsa bu merkezlerden birinde her yıl dört defa yer almaktadır. IELTS testi genellikle ilk gün gerçekleşir ve tıbbi bileşenler genellikle ikinci ve üçüncü günlerde gerçekleşir. Adaylara, Değerlendirme Sürecindeki tüm bileşenlerin aynı değerlendirme döneminde tamamlanmasını sağlamak için 3-4 gün izin verilmelidir.
Sınav ücretleri nasıldır?
İade edilmez 400 pound tutarında bir ücret, her bir başvurunun işlenmesi için Tıp (Sağlık) Konseyi’ne ödenir. Bu, bir başvuran tarafından diploma / derece’nin noter tasdikli kopyasını gönderirken ödenir. Değerlendirme Düzenindeki daha sonraki teşebbüsler için Kurul’a30 pound ödenir.
Değerlendirme Şemasının düzenlendiği Royal Üniversitesi Tıp Fakültesi’ne ayrı bir ücret ödenecektir. Tıbbi bileşenin ücreti sınav ücreti 400 pound’dur ve İngilizce dil bileşeni (IELTS) için ücret 75 pound’dur. Her iki bileşenle birlikte kayıt olan adaylar, doldurulan Giriş Formunu iade ederken, Tıbbi Konseye ödenecek 475 £ tutarında birleşik ücreti vermelidir.
Tüm ücretler İrlanda para birimi olan Euro cinsinden ödenmelidir. Her banka havalesi alındığında geçerli yerel kur, banka tarafından verilecektir. Tıbbi Konsey veya değerlendirme yapan Tıp Fakültesi tarafından bankada oluşan masraflar, başvuranın sorumluluğundadır ve başvuru sahibi tarafından ödenmelidir.
Her adayın, Değerlendirme Düzeni’nde dört deneme yapmasına izin verilecektir.
Tıbbi bileşeni ciddi biçimde başarısız olan adaylara, Değerlendirme Düzenini altı aylık bir süre için tekrar denemeleri yasaktır. Başarısız olan diğer adaylar bir sonraki mevcut fırsata göre Değerlendirme Şemasını tekrar görebilirler. Üçüncü teşebbüste tıbbi bileşeni ciddi biçimde başarısız olan bir adayın, Değerlendirme Şemasını iki yıllığına tekrar denemesine izin verilmeyecektir. Sağlık Konseyi, Tıp Fakültesi / Royal College tarafından Değerlendirme Şeması ile değerlendirilmiş olarak sunulduğunda, sonuçta başarılı olup olmadığı konusunda mümkün olan en kısa sürede adayı mektupla bilgilendirecektir. Başarılı adaylara diploma veya sertifika verilmeyecektir.
Bir Değerlendirme Düzeninde başarılı olan sonuç, üç yıllık bir süre için geçerli kalacaktır.
Değerlendirme Şemasından geçen bir aday, Sağlık Konseyi tarafından onaylanmış bir hastanede istihdam için başvuru yapabilir.
Değerlendirme Şemasında başarısız olan bir aday, başarısız olduğu değerlendirme bölümleri ve başarısızlığın hangi derecede olduğu konusunda bilgilendirilecektir.
Vizeyi sağlama almak
Seçilmiş ülkelerin vatandaşlarının, İrlanda’ya girmek için vize almasına gerek yoktur. İrlanda için vize verilmesi, sadece ön giriş izni sağlar. Bu, İrlanda’ya girme izninizin bulunduğu anlamına gelmez. Vizenizle, yalnızca İrlanda’ya gümrük kapısında kendinizi tanıtabilirsiniz. Göçmenlik görevlilerinin ülkeye giriş izni verme veya reddetme yetkisi bulunmaktadır.
Göçmenlik görevlileri, İrlanda’ya girişinizi kabul edip etmeyeceğinize karar vermeden önce onları görmek isteyebileceğinden başvurunuzla birlikte gönderdiğiniz orijinal belgeleri veya belgelerin kopyalarını taşımanız gerekir.
Vize size İrlanda’da kalma izni vermez. Vizenizin geçerlilik tarihi, yalnızca göçmenlik görevlisine göstermeniz gereken tarihi gösterir. Gümrük kapısındaki bir göçmenlik görevlisi, daha sonra kalış sürenizi belirleyecektir. On altı yaşın altındaki ebeveynleri veya yasal bir vesayetiyle seyahat eden çocuklar, İrlanda’ya girmek için vizeden muaftır.
İrlanda vizesine nasıl başvurulur?
İrlanda vizesine başvurmak isterseniz bunu kalıcı ikamet ettiğiniz ülkedeki İrlanda Büyükelçiliği veya Konsolosluğu aracılığıyla yapmalısınız. Türkiye’de bu hizmeti direk İrlanda elçiliğine bağlı olarak çalışan VFS Global vize danışmanlık hizmeti ile alabilirsiniz. Bu kurumun Ankara, İzmir, İstanbul ve Gaziantep’te ofisleri bulunmaktadır. Deyaylı iletişim bilgileri için lütfen buraya tıklayınız.
Başvuru yönteminiz ne olursa olsun, pasaportunuzu vize başvurunuzla birlikte göndermelisiniz. Pasaportlar gönderilmediği takdirde vize verilemez. Başvurunuzla birlikte pasaportunuzu sunamıyorsanız, bunun nedenini belirtmeniz gerekir. Bu durumlarda yalnızca başvurunuzla birlikte pasaportunuzdaki tüm sayfaların fotokopilerini göndermeniz için izin verilebilir.
İrlanda vizesi için başvuru yaparken aşağıdaki belgeleri göndermeniz gerekmektedir:
- Pasaport, İrlanda’dan ayrılmak istenen tarihten itibaren en az altı ay geçerlidir.
- Vize başvuru formu eksiksiz şekilde büyük harflerle doldurulur ve başvuran tarafından imzalanır. Bu formu, nereye başvurduğunuza bağlı olarak VFS Global web sitesinden indirebilirsiniz.
- Üç adet biyometrik fotoğraf. Fotoğraf boyutlarını VFS Global sitesinden bulabilirsiniz.
- İrlanda’ya yaptığınız ziyaretin amacına bağlı olarak, vize başvurularıyla birlikte gönderilecek diğer orijinal belgeler:
- Tam kayıtlı doktorlar için:
- Geçerli çalışma izni
- Tam Sağlık Konseyi Kayıt belgesi.
- Geçici kayıtlı doktorlar için:
- Güncel kayıt ile Sağlık Konseyi Kayıt Defteri
- Mevcut iş sözleşmesinin ayrıntılarını belirten işverenden gelen mektup.
Ne zaman İrlanda vize başvurusu yapılmalı?
Bazı vize başvuruları hızlı bir şekilde işlenir (örneğin hükümet yetkilileri, sık seyahat eden işadamı, İrlanda veya Avrupa’da ikamet haklarına sahip kişiler veya diğer AB ülkeleri için geçerli vizelere sahip olanlar). Çalışma veya İrlanda’ya turist olarak gelmek isteyenlerin vize başvuruları gibi diğer vize başvuruları işlenmesi için daha fazla zaman gerekebilir. Her koşulu göz önünde bulundurmak gerektiğinden, İrlanda’ya önerilen varış tarihinden en az iki-üç ay öncesinden başvurmalısınız.
İrlanda vize ücreti ne kadardır?
Vize başvuru ücreti 107EUR’dur. Ancak bozuk para kabul edilmediği için 110EUR verilip para üstü TL olarak alınmaktadır. Fakat kur artışından dolayı para üstü almak yerine 110EUR üzerine TL vermeniz gerekebilir.
İrlanda vizesine sahip olduğunuz taktirde, herhangi bir başka faaliyette bulunamaz veya herhangi bir amaçla ülkede kalamazsınız. Bu, vizenizin başlangıçta verildiği ülkeden başka herhangi bir İrlanda’da faaliyette bulunmak istiyorsanız, ülkeyi terk etmek ve yeni vize başvurusu yapmak zorunda olduğunuz anlamına gelir. Ayrıntılı bilgi için VFS Global ile iletişime geçebilirsiniz.
Göçmenlik Ofisine Kayıt Yaptırmak
İrlanda vizesi almışsanız ve İrlanda’da üç aydan fazla kalmayı planladıysanız ikamet ettiğiniz bölgedeki göçmenlik ofisine kayıt yaptırmanız gerekecektir. Bu genelde İrlanda’ya çalışmak, işe başlamak, çalışmak veya bir İrlandalı / AB vatandaşı olmak için evlenmiş olan insanlara uygulanır. Bu kayıt aslında sizin ikamet izniniz olacaktır. Büyük Dublin bölgesi için ilgili kayıt bürosu Göçmenlik Bürosu iletişim bilgileri aşağıdadır.
Harcourt Caddesi, Dublin 2, tel. + 353 1 475 5555.
İrlanda Göçmenlik Ofisi’ne Kayıt için gerekli olan belgeler şunlardır:
- Pasaport
- Yakın zamanda çekilen dört adet biyometrik fotoğraf
- Girişle ilgili dokümanlar, ör. Iş izni, iş izni, üniversiteden gelen mektup, evlilik belgesi, para kanıtı vb. belgeler. Bu dokümantasyon ülkedeki kalışınızın amacına bağlı olarak değişir.
- Oturma izninizin geçerlilik süresi, örneğin; Kursun süresi veya çalışma izninizin geçerliliğine göre değişiklik gösterebilir.
- Kayıt sırasında bir Kayıt Sertifikası verilecek ve ikamet izninizi İrlanda’da kaldığınız süre boyunca güncel tutmanız beklenecektir.
Kaynakça:
- http://www.oocities.org/grahammcmahon/ireland.html
- http://www.bbc.com/turkce/multimedya/2013/04/130403_wanted_migrants_clickable
- http://turkmsic.net/sites/default/files/yayinlar/yurt_disi_uzmanlik_rehberi-2015.pdf
- http://www.inis.gov.ie/en/INIS/Pages/ARRANGEMENTS%20FOR%20NON-EEA%20DOCTORS%20WORKING%20IN%20THE%20STATE
- http://www.irishtimes.com/life-and-style/abroad/generation-emigration/my-future-as-a-doctor-in-ireland-is-looking-increasingly-bleak-1.2528219
- https://www.medicalcouncil.ie/Registration/Infomation-for-doctors-coming-to-Ireland/
- http://saysad.org/downloads/d2_makale_3_yayın.pdf
- https://www.medicalcouncil.ie/